غسل صابئین
شهاب میرزائى
صابئين که خود را از بازماندگان و پيروان يحيى تعميد دهنده مى دانند در حدود ۲۰۰۰ سال پيش از سرزمين هاى اصلى خود در بين النهرين کوچ کردند و بخشى از آنها به ايران آمدند.
بيشترين جمعيت صابئين ايران که به روايتى بيست تا سى هزار نفر جمعيت دارند در منطقه خوزستان زندگى مى کنند. به خاطر قداست آب در آئين صابئى و ارتباط مناسک دينى آنها با آب جارى کرانه هاى کرخه و کارون از منزلگاه هاى اصلى آنها در ايران است.
"سيد محمدعلى شوشترى" در كتاب تاريخ جغرافيايى خوزستان درباره "صابئين" و عقايد و افكار آنان مى نويسد: "مردمانى هستند ازسكنه قديم مملكت 'كلده' كه به نام 'نبط' در كتب ذكر شده اند و به طورى كه از تواريخ و كتب جغرافيايى به دست مى آيد، مسكن ايشان در قرون اوليه اسلامى در جنوب عراق بوده است."
محققان اروپايى اين طايفه را مندائيان يا ماندائيان مى خوانند." ادوارد براون" در كتاب تاريخ ادبيات ايران مى نويسد: "گذشته از مانويان، ماندائيان يا صابئين بقاياى مظاهر قديم بابل بوده اند. ماندائيان را اعراب "مغتسله" مى نامند و وجه تسميه آن اين است كه اين جماعت بيشتر اوقات به آداب و رسوم شستشو درآب مشغولند."
گفته می شود که صابئین در ترجمه آثار متفکران یونانی به زبان سریانی و عربی و نقل علوم یونانی به جهان اسلام نقش مهمی ایفاکرده اند.
زبان دينى صابئين مندائى است و متون مقدس متعددى دارند که مهم ترين آنها به نام 'کنز اربا'، به معنى گنج بزرگ، به آدم ابوالبشر منسوب است.
صابئين مندائى به پيامبران بسيارى اعتقاد دارند که از آدم شروع و به يحياى تعميد دهنده تمام مى شود. آنها در فاصله ميان اين دو پيامبر به رسولان ديگرى چون نوح و ابراهيم نيز اعتقاد دارند.
"ابوريحان بيرونى"، محل سكونت اوليه آنها را فلسطين دانسته و عقيده دارد در زمان حمله "مستنصر" اين قوم به اسيرى به عراق آمده اند. و بعد از آن است ک عده اى از آنها به ايران کوچ کرده اند.
صابئين يكتا پرست هستند. خداى واحد را از عالم ماده و طبيعت جدا مى دانند. او را علت وجود و هستى آنچه در جهان است مى دانند.
صابئين به ارواح خبيثه نيز معتقدند و اين ارواح را "مولوخون " مى نامند و مى گويند اين ارواح انسان را به تباهى و بزهكارى مى كشانند.
صابئين در جايى زندگى مى كنند كه آب روان باشد و بزرگان آن ها ريش خود را اصلاح نمى كنند و شغلشان در اهوازعموماً زرگرى است. در سابق ركاب و دهنه اسب خوب مى ساختند و محله ايشان در شهرهاى مختلف خوزستان كنارشط بوده است.
هم اكنون بيش از دويست تا سى صد هزار نفر از صابئين در سراسر جهان زندگى مى كنند. بيشترين تعداد آن ها درعراق و دراطراف رودهاى دجله و فرات و در نزديكى شهرهاى بغداد و بصره زندگى مى كنند. در قانون اساسى عراق به آن ها اشاره شده و درمجلس اين كشور نماينده دارند.
بر اثراتفاقات چند دهه اخير در دو كشور عراق و ايران، بسيارى ازصابئين از اين دو كشور كوچ كرده و به كشورهايى هم چون آمريكا، كانادا و استراليا مهاجرت كرده اند. دراهواز صابئين هريكشنبه صبح با آغاز طلوع آفتاب تا حوالى ظهر، مراسم تعميد خود را كنار رود كارون انجام مى دهند.*
* در تهيه متن بالا از کتاب 'تعميديان غريب' نوشته مهرداد عربستانى استفاده شده است.
شهاب میرزائى
صابئين که خود را از بازماندگان و پيروان يحيى تعميد دهنده مى دانند در حدود ۲۰۰۰ سال پيش از سرزمين هاى اصلى خود در بين النهرين کوچ کردند و بخشى از آنها به ايران آمدند.
بيشترين جمعيت صابئين ايران که به روايتى بيست تا سى هزار نفر جمعيت دارند در منطقه خوزستان زندگى مى کنند. به خاطر قداست آب در آئين صابئى و ارتباط مناسک دينى آنها با آب جارى کرانه هاى کرخه و کارون از منزلگاه هاى اصلى آنها در ايران است.
"سيد محمدعلى شوشترى" در كتاب تاريخ جغرافيايى خوزستان درباره "صابئين" و عقايد و افكار آنان مى نويسد: "مردمانى هستند ازسكنه قديم مملكت 'كلده' كه به نام 'نبط' در كتب ذكر شده اند و به طورى كه از تواريخ و كتب جغرافيايى به دست مى آيد، مسكن ايشان در قرون اوليه اسلامى در جنوب عراق بوده است."
محققان اروپايى اين طايفه را مندائيان يا ماندائيان مى خوانند." ادوارد براون" در كتاب تاريخ ادبيات ايران مى نويسد: "گذشته از مانويان، ماندائيان يا صابئين بقاياى مظاهر قديم بابل بوده اند. ماندائيان را اعراب "مغتسله" مى نامند و وجه تسميه آن اين است كه اين جماعت بيشتر اوقات به آداب و رسوم شستشو درآب مشغولند."
گفته می شود که صابئین در ترجمه آثار متفکران یونانی به زبان سریانی و عربی و نقل علوم یونانی به جهان اسلام نقش مهمی ایفاکرده اند.
زبان دينى صابئين مندائى است و متون مقدس متعددى دارند که مهم ترين آنها به نام 'کنز اربا'، به معنى گنج بزرگ، به آدم ابوالبشر منسوب است.
صابئين مندائى به پيامبران بسيارى اعتقاد دارند که از آدم شروع و به يحياى تعميد دهنده تمام مى شود. آنها در فاصله ميان اين دو پيامبر به رسولان ديگرى چون نوح و ابراهيم نيز اعتقاد دارند.
"ابوريحان بيرونى"، محل سكونت اوليه آنها را فلسطين دانسته و عقيده دارد در زمان حمله "مستنصر" اين قوم به اسيرى به عراق آمده اند. و بعد از آن است ک عده اى از آنها به ايران کوچ کرده اند.
صابئين يكتا پرست هستند. خداى واحد را از عالم ماده و طبيعت جدا مى دانند. او را علت وجود و هستى آنچه در جهان است مى دانند.
صابئين به ارواح خبيثه نيز معتقدند و اين ارواح را "مولوخون " مى نامند و مى گويند اين ارواح انسان را به تباهى و بزهكارى مى كشانند.
صابئين در جايى زندگى مى كنند كه آب روان باشد و بزرگان آن ها ريش خود را اصلاح نمى كنند و شغلشان در اهوازعموماً زرگرى است. در سابق ركاب و دهنه اسب خوب مى ساختند و محله ايشان در شهرهاى مختلف خوزستان كنارشط بوده است.
هم اكنون بيش از دويست تا سى صد هزار نفر از صابئين در سراسر جهان زندگى مى كنند. بيشترين تعداد آن ها درعراق و دراطراف رودهاى دجله و فرات و در نزديكى شهرهاى بغداد و بصره زندگى مى كنند. در قانون اساسى عراق به آن ها اشاره شده و درمجلس اين كشور نماينده دارند.
بر اثراتفاقات چند دهه اخير در دو كشور عراق و ايران، بسيارى ازصابئين از اين دو كشور كوچ كرده و به كشورهايى هم چون آمريكا، كانادا و استراليا مهاجرت كرده اند. دراهواز صابئين هريكشنبه صبح با آغاز طلوع آفتاب تا حوالى ظهر، مراسم تعميد خود را كنار رود كارون انجام مى دهند.*
* در تهيه متن بالا از کتاب 'تعميديان غريب' نوشته مهرداد عربستانى استفاده شده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر