یکشنبه، مرداد ۲۷، ۱۳۸۷

دریای خزر، مازندران یا (قزوین) کاسپین
دریای شمال ایران را در داخل ایران به نام "دریای خزر" و در سطح بین المللی به نام "كاسپين" می شناسند و اعراب نیز آن را "بحر القزوین" می نامند.تصور عمومی این است که خزر واژه ای فارسی و ترجمه "كاسپين" است در حالی که این تصور اشتباه است.خزر نام قوم صحراگردی غیر ایرانی است که بنابر برخی منابع تاریخی در فاصله سده چهارم میلادی تا سده دهم میلادی در کرانه آب های شمالی این دریا در حوالی رود ولگا ساکن بودند. در برخی منابع تاریخی آمده است که خزرها قومی وحشی و غارتگر بودند که گاه و بیگاه به اقوام همسایه حمله می کردند و همسایه ها از دست آنها آسایش نداشتند و پیوسته در وحشت به سر می بردند هر چند منابع دیگر از ایجاد یک حکومت متمرکز مقتدر در بخشی از تاریخ این قوم خبر داده اند.در منابع تاریخی برای این دریا نامهای مختلفی ذکر شده که قدیمی ترین آنها "دریای هیرکانی" (دریای گرگان) و دریای کاسپین است. در دوران ورود اسلام به ایران نیز نام هایی نظیردریای طبرستان، مازندران، گرگان، آبسکون، گیلان، دیلم و قزوین(کاسپین) بر این دریا اطلاق شده است که عمدتا معرف بخشی از مناطق ساحلی این دریا بوده است.
در اواخر ژوئيه سال199 ميلادي و طبق نوشته برخي از مورخان بر پايه تطبيق تقويمها 26 ژوئيه، بلاش چهارم شاه اشكاني ايران اقوام مهاجر خزر را كه از آسياي ميانه به سوي غرب به حركت در آمده و دسته اي از آنها وارد برخي از مناطق ساحلي درياي مازندران (درقفقاز) شده و در حال دست اندازي بيشتري بودند به آن سوي دربند (تلفظ روسي آن: دربنت) عقب راند. بلاش با اين كه در معرض حمله نيروهاي «سه وروس» امپراتور روم بود كه وارد ساحل شرقي مديترانه شده و قصد پيشروي به سوي شرق را داشتند، به بيرون راندن خزرها اولويت داده بود و با ارسال يك پيام صلحجويانه به «سه وروسSeverus»، ارتش ايران را مامور بيرون راندن خزرها كرده بود و موفق شد. «خزر» در لغت به معناي «آواره و سرگردان» است. مهاجرت اين قوم در جريان مهاجرت آوارها، بلغارها و هون ها از مناطق شمالي تر سيردريا به سوي اروپا صورت گرفته بود. بلغارها از پامير و در اصل پارسي زبان بودند. بلغارهاي ولگا هنوز واژه هاي پارسي قديم را بكار مي برند. از ميان اين اقوام مهاجر، خزرها از ميان رفته اند. خزرها در همان زمان به دين يهود گرويدند و گفته شده است كه يهوديان «اشكنازي» كه در اروپاي شرقي و نقاط ديگر پراكنده اند همين خزرها هستند كه روسهاي «كي افي» آنان را پراكنده ساختند. اعراب مسلمان پس از تصرف ايران در صدد حمله به اروپا از طريق قفقاز بودند كه همين خزرها مانع اين كار شده بودند كه بعدا مسلمانان عرب از طريق جنوب غربي اروپا (اسپانيا) قدم به اين قاره گذاشتند. با اين كه خزرها ديگر وجود نداشتند، روسها (پس از ايجاد امپراتوري)، از قرن 16 به اين سوي، بر پايه منافع سياسي خود درياي مازندران را «خزر» خوانده اند. يونانيان باستان، اين دريا را به نام قوم ايراني «كسپين ـ كاسپين» ساكن ساحل جنوب غربي آن كه شهر قزوين به نام ايشان است درياي «كسپيان»( Caspian Sea )ناميده بودند كه بين المللي شده است. در قرن جاري هجري سه بار به روزنامه هاي ايران و مولفان كتب درسي و معلمان مدارس توصيه اكيد شده بود كه خزر را درياي مازندران بگويند و بنويسند، يكبار در 1307، بار ديگر پس از ملي شدن نفت و از سال 1330 و بار سوم از سال 1335 و تاسيس سازمان هواشناسي و انتشار اخبار پيش بيني وضع هوا در رسانه ها.

هیچ نظری موجود نیست: